Op 20 december maakten Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, en Viola Amherd, president van de Zwitserse Confederatie, de voltooiing bekend van onderhandelingen over een uitgebreid pakket aan overeenkomsten. Dit pakket markeert een belangrijke stap in de modernisering en verdieping van de relatie tussen de EU en Zwitserland.
Het pakket weerspiegelt de sterke banden tussen beide partijen en speelt in op de behoeften van burgers en bedrijven. Naast updates van bestaande overeenkomsten introduceert het pakket nieuwe samenwerkingsgebieden, waarmee de partnerschap toekomstbestendig wordt gemaakt.
Belangrijkste onderdelen van het akkoord
- Modernisering van bestaande overeenkomsten
Vijf bestaande overeenkomsten—betreffende luchtvaart, landtransport, vrij verkeer van personen, conformiteitsbeoordeling en handel in landbouwproducten—worden geüpdatet om beter aan te sluiten bij de huidige EU-wetgeving. Deze modernisering zal:- Toegang tot de markt verbeteren en juridische zekerheid bieden aan bedrijven.
- Een gelijk speelveld creëren voor EU- en Zwitserse ondernemers.
- Duidelijkere voordelen bieden aan burgers, zoals rechten op vrij verkeer.
- Nieuwe samenwerkingsgebieden
Het pakket introduceert innovatieve nieuwe overeenkomsten:- Voedselveiligheid: Een gemeenschappelijk voedselveiligheidsgebied zal standaarden harmoniseren in de gehele voedselketen, ten gunste van consumenten en producenten.
- Gezondheid: Zwitserland krijgt toegang tot EU-gezondheidsmechanismen, zoals het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding en het Vroegwaarschuwingssysteem.
- Elektriciteit: Zwitserland zal integreren in de interne elektriciteitsmarkt van de EU, wat bijdraagt aan netwerkstabiliteit en verduurzaming.
- Deelname aan EU-programma’s: Vanaf 2025 kan Zwitserland deelnemen aan programma’s zoals Horizon Europe, Erasmus+ en Digital Europe, ter bevordering van innovatie, onderzoek en onderwijs.
- Financiële bijdrage aan cohesie
Zwitserland stelt een permanent mechanisme in om economische en sociale cohesie binnen de EU te ondersteunen. Dit omvat een jaarlijkse bijdrage van EUR 375 miljoen van 2025 tot 2036, met afspraken over verdere bijdragen daarna.
Volgende stappen
Hoewel de onderhandelingen zijn afgerond, moeten de overeenkomsten nog juridisch worden herzien, vertaald, ondertekend en geratificeerd door zowel de EU als Zwitserland. Dit proces is essentieel om het pakket volgens plan in werking te laten treden.
Ursula von der Leyen zei hierover:
“Dit akkoord weerspiegelt de diepe banden tussen de EU en Zwitserland. Het markeert een nieuw hoofdstuk in onze samenwerking, waarmee we de uitdagingen van de toekomst samen kunnen aangaan en het volledige potentieel van onze relatie kunnen benutten.”
Met gemoderniseerde regels, wederzijdse voordelen en dynamische afstemming biedt dit historische pakket een sterke basis voor een toekomstgerichte samenwerking.
